‘Och jongens, dit is zo mooi. Een van de beste vriendinnen van Susan Sontag, die wilde leven alsof niemand haar iets kon maken. Lees dat boek.’
– Roxane van Iperen
Scheiden, een ooit vermist, nu heruitgegeven meesterwerk, is de enige roman van de Hongaars-Amerikaanse schrijfster Susan Taubes (1928-1969). In het verhaal is scheiden niet alleen een kwestie van een verbroken huwelijk, maar ook een afscheid van het vaderland van hoofdpersonage Sophie Blind, een afscheid van haar jeugd in Boedapest, van haar moeder, van het leven zelf.
Sophie Blind, net als Susan Taubes geboren in Hongarije, is de kleindochter van de opperrabbijn van Boedapest en de dochter van een atheïstische psychoanalyticus, met wie ze in 1939 voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar New York vlucht. Daar ontmoet ze Ezra Blind, ze trouwen en zijn het erover eens dat ze niet zo burgerlijk zullen zijn om elkaar seksueel te beperken. Sophie verhuist uiteindelijk met hun drie kinderen naar Parijs, waar Ezra af en toe op bezoek komt. Ondertussen denkt Sophie terug aan haar jeugd in het Boedapest van voor de oorlog, aan haar Joodse familie en hun tradities, aan de scheiding van haar ouders, aan haar eigen mislukte huwelijk en de behoefte om vrij te zijn.
Scheiden is een rijke, autobiografische roman voor liefhebbers van het werk van Margaret Atwood en Susan Sontag.
‘Och jongens, dit is zo mooi. Een van de beste vriendinnen van Susan Sontag, die wilde leven alsof niemand haar iets kon maken. Lees dat boek.’
– Roxane van Iperen
‘Het is echt een vergeten meesterwerk over vrijheid en losbarsten, en dat beschrijft ze met zo’n geweldige stijl. Het voelt als een zwaar boek, maar het is ook ongelooflijk grappig en vreemd en experimenteel. En dit is wat het boek zo mooi maakt: ze stelt zich eigenlijk voor hoe het is om dood te zijn, terwijl ze niet dood is, en daarin vindt ze een gigantische vrijheid.’
— Alma Mathijsen in De Nieuws BV, Radio 1
‘Ik vind het magisch lezen, het is prachtige taal, een fantastisch boek.’
— Lidewijde Paris in Nieuwsweekend, Radio 1
‘Autobiografie is in de handen van deze herontdekte auteur een koortsdroomachtige mix van venijnig, associatief en filosofisch proza. Door dat ruwe materiaal heen klinkt een verhaal van ontheemding: in een land, in een relatie en in jezelf. (…) Het is bewonderenswaardig hoe Taubes haar venijn zo ongefilterd – soms zelfs grappig – weet op te schrijven (…) Wat achterblijft na het lezen van dit boek is het besef hoe makkelijk een mens in stukken uiteen kan vallen, om daarna nooit meer te helen. Dat maakt dit boek, zeker gezien Taubes’ vroegtijdige dood, tot een verdrietige schreeuw in de leegte.’
— NRC
‘Tijd en geschiedenis, zowel persoonlijk als collectief ervaren, zijn slechts twee van de grote ideeën waarover deze roman een lezer laat nadenken.’
— The New York Times
‘De Hongaars-Amerikaanse schrijver Taubes publiceerde voor het eerst deze schitterende koortsdroom over het leven, de liefdes en de reizen van Sophie Blind kort voor haar dood in 1969. Het resultaat analyseert hoe een vrouw zich zou kunnen scheiden van een samenleving die haar definieerde op manieren waarover ze geen controle had. Het stilistisch vernieuwende boek van Taubes is onmisbaar leesvoer.’
— Publishers Weekly
‘Sophie’s kosmopolitisme, haar koelbloedigheid, haar seksuele begeerte, haar uitputting, haar intellectualisme en onverschillige glamour zouden herkenbare literaire capaciteiten worden, aantrekkelijke kenmerken van een moderne protagonist. Scheiden is fascinerend.’
—The Paris Review
‘Scheiden is vaak erg grappig, altijd levendig, barstensvol ideeën.’
—The Washington Post
‘Scheiden wemelt van stilistische durf en glinstering van genialiteit. Een verbazingwekkend kunstwerk, zijn tijd tientallen jaren vooruit . . . Taubes construeert de roman alsof het een caleidoscoop van ervaringen samenvoegt uit gebroken glasscherven.’
—The Nation
Susan Taubes (geboren in 1928 onder de naam Judit Zsuzsánna Feldmann) verliet Hongarije op elfjarige leeftijd, samen met haar vader (een psychoanalyticus), op de vlucht voor de nazi’s. Ze arriveerden op 14 april 1939 in Amerika; haar overspelige moeder (die met een veel jongere man zou hertrouwen) bleef in Hongarije achter. Haar ouders waren toen al gescheiden, en Susan Taubes was gescheiden van haar moederland Hongarije, van haar jeugd, van haar moeder, van haar traditionele joodse opvoeding, en, uiteindelijk, in Amerika, gescheiden van haar echtgenoot, Jacob Taubes, met wie ze twee kinderen kreeg. Ze stierf uiteindelijk in 1969 – na het verschijnen van Scheiden verdronk ze zichzelf.
